Daarom zegeviert de moderne ‘wansmaak’ in Brussel!

Menig oplettend wandelaar, rustig kuierend door de Lombardstraat op weg naar Brussels bekendste zeikerdje, heeft ongetwijfeld tijdens zijn of haar voettocht al eens grote ogen getrokken. Op nummer 77, pal tegenover het imposante kantoor van een verzekeringsmaatschappij, bevindt zich een opmerkelijke architecturale uitspatting.

Een enorme kubus staat trots te blinken in de zon. De bleke gevelstenen van het gebouw zitten veilig verpakt achter een dikke glaswand. Voor de vijfhoekige vorm van de glaspanelen zou architect Marcos Alvarez zijn mosterd gehaald hebben bij het traject van de Brusselse Kleine Ring. Het architecturale hoogstandje, een summum van creativiteit en vernieuwing, is sinds 2013 de thuisbasis van het Franstalige parlement van Brussel.

Een tijdje geleden verscheen er op deze blog een post waarin stevig van leer werd getrokken tegen de moderne pareltjes die de hoofdstad verfraaien. Met verbale sloopkogels als ‘foeilelijk’, ‘gedrocht’, en ‘verkrachting van de openbare ruimte’ werd getracht om elke vorm van moderne bouwkunst met de grond gelijk te maken. Een grove fout als je het mij vraagt! De vernieuwingskoorts die voornamelijk tussen de jaren ’50 en ’60 rondwaarde op de dienst Ruimtelijke Ordening was immers niets minder dan een godsgeschenk voor Brussel. De oude ballast werd afgeworpen en er kwam ruimte vrij voor nieuwe, levendige projecten. Het gestaag groeiende aanbod van strakke lijnen, glaspartijen en roestvrij staal toonde aan dat Brussel kon meespelen met de internationale hubs van moderne architectuur zoals Berlijn, Kopenhagen en Tokio. Alleen al om die reden wil ik Wikipedia oproepen om bij hun artikel over verbrusseling de omschrijving ‘pejoratief woord’ stante pede te laten vallen. Daarnaast getuigde de innoveringsgolf ook van een bepaalde mate van grinta van het stadsbestuur, van karakter. Het Volkshuis van Horta neergooien en vervangen door een tachtigmeter hoge zuil van beton en glas, geef toe, it takes balls.

Het kantoorgebouw Black Pearl in de Europese wijk is een schoolvoorbeeld van moderne architectuur in de hoofdstad (bron: vkgroup.be)

Oké, oké. Ik ben hierboven misschien een beetje te kort door de bocht gegaan. Natuurlijk heeft het historische erfgoed ook zijn waarde. Wie zou er zich Brussel vandaag de dag nog maar kunnen inbeelden zonder het asymmetrische stadhuis, de speelse art nouveau van het Hortahuis of het met stellingen begroeide justitiepaleis? Wat ik duidelijk wil maken, is dat we de nieuwe architecturale wind die door Brussel waait niet koste wat het kost moeten afstoppen. Architectuur is niet zozeer een of-of-, als wel een en-enverhaal. Historisch erfgoed en moderniteit kunnen perfect hand in hand door de stad flaneren.

Keren we even terug naar onze kubus in de Lombardstraat. De strakke lijnen van het gebouw staan in schril contrast met de grillige contouren van de omliggende herenhuizen, maar dat hoeft niet te betekenen dat de constructies compleet zelfstandige entiteiten zijn. Naast de glazen nieuwbouw staan namelijk twee historische panden in beaux-artsstijl waar de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie in gevestigd is. Hoewel de panden op zichzelf eerder klassiek zijn, werd op het dak van de gebouwen een nieuwe, moderne vergaderzaal opgetrokken. Op die manier is men erin geslaagd om op de site in de Lombardstraat historisch erfgoed te verenigen met hedendaagse architectuur.

Het pand van het Franstalige parlement van Brussel. Rechtsachter staan de klassieke gebouwen van de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie met moderne vergaderzaal op het dag (bron: architectura.be)

Beste modernismesceptici, als jullie tijdens een stadswandeling toevallig op zo’n ‘modernistisch gedrocht’ stoten, vlucht alstublieft niet meteen terug naar Brussel-Centraal. Begraaf liever de strijdbijl, stop een vredespijp en grijp de uitgestoken hand die de hedendaagse architecten jullie aanreiken. Samen slagen we er wel in om die Brusselse façade te verbouwen, met één oog op het verleden gericht en het andere op de toekomst.